Adikamus Sunda-Indonesia (L)

Dari Wikibuku bahasa Indonesia, sumber buku teks bebas

laan

laan, ngalaan v melepas.

labu, balabu v berlabuh.

palabuan n pelabuhan.

labuh

~ geni n perbuatan menjerumuskan diri ke dlm api sbg tanda duka kepada suami yg dibakar mayatnya (kebiasaan umat Hindu dahulu).

ladang n hasil: ~ digawé di Jakarta, hasil bekerja di Jakarta.

ladrang n tembang yg berisikan hal-hal lucu, tiap baitnya terdiri atas 4 baris.

lagar, ngalagar : abdi mah dilagar wé teu disarungan,

lagu1 n lagu. Þ tembang, pupuh.

lagu2 : lagu sakola kalah ka gering, budak téh.

lah 1 interj (kata yg digunakan utk membantah) ah: ~ kitu waé didengékeun, ah yg begitu saja didengarkan. 2 interj (dikatakan ketika mengeluh): lah, euweuh hasilan geuning digawé téh, haduh, ternyata bekerjanya tidak ada hasilnya.

3 ktug (kata yg digunakan utk menguatkan makna): mending di dieu wé ~, lebih baik di sini saja, ah.

luh-lah v mengeluh berulang kali.

lahir

ngalahir v berkata.

pilahirna n katanya.

lain det bukan: ~ manéhna, bukan dia orangnya.

lain adv bukan. lain manéhna, tapi bapana, bukan dia akan tetapi bapaknya.

lain adv bukan.

~ baé bukan saja; tdk hanya satu hal saja: tétéla, lain baé kana nyarpon, kana nyajak ogé tapis pisan Jang Hadim mah, jelaslah, bukan hanya dlm hal membuat cerpen, dlm membuat puisi juga [tapis] Jang Hadim sih.

laip [Ar dha’if] adj lemah.

laja n lengkuas.

lajér Þ adug lajér.

lakon, ngalakonkeun v memerankan.

laksa n sj makanan serupa mie.

ngalaksa v membuat laksa.

laku n kelakuan; tingkah polah; perilaku. idm lantung tambuh ~, datang tanpa seja.

~ lampah n perilaku; tingkah laku.

lalaki n lelaki.

lalangit Þ lalangit.

lambang n tembang tradisional Sunda yg syairnya berisikan banyolan, terdiri atas 4 baris, masing-masing baris terdiri atas 8 suku kata, dan baitnya berpola a-a-a-a.

lambang n tembang yg berisikan hal-hal lucu, tiap baitnya terdiri atas 4 baris.

lampah laku ~ perilaku; tingkah laku.

lalampahan n 1 perilaku; tingkah laku. 2 perbuatan, tindakan (perjalanan dsb): mangkaning -- téh jauh kénéh apalagi perjalanan (kita) masih jauh.

lamping n lereng: di ~ pasir di lereng bukit.

lampu n lampu.

lampu n lampu.

lamun adv kalau.

lamun, ngalamun v melamun.

langit

langit n langit.

langit n langit.

lalangit n langit-langit; plafon. Lihat éternit.

langkak, palangkakan q.v.

langkung adj lewat

ngalangkungan v lewat; melalui: tepang deui jeung pamiarsa ngalangkungan ieu galura, bertemu lagi dng para pendengar lewat gelombang (radio) ini.

langlang, ngalanglang v mengembara, berkelana. ~ jagat, berkelana (keliling) dunia.

langlang, silanglang v mencurahi kepala dng air pancuran yg jatuh.

langlayung, ngalanglayung v, adj (menderita sakit yg) parah.

lantaran khub (terletak di awala klausa) sebab: _manéhna cicing ~ ngarasa kasedekkeun.

lantaran khub sebab; karena; lantaran. manéhna ngahuleng sakeudeung lantaran ngarasa hamham ia terdiam sesaat karena merasa ragu-ragu.

lapang n lapangan.

lara adj nyeri; sengsara.

n 1 kenyerian; kesengsaraan. 2 salah satu dr lima patokan sifat (sri, lungguh, gedong, lara, pati) pd perhitungan mujur-naas Suku Badui yg akan mendatangkan kesengsaraan jika dipakai utk berkegiatan.

larang adj suci: boéh larang, kafan suci.

larang, ngalarang v melarang.

las [kp dr welas] kbil belas. salapanlas sembilan belas

Latén [Bld Latijn < Lt Latinus < Latium, nama wilayah di tenggara Kota Roma] n Latin: aksara Latén, aksara (huruf) Latin. basa Latén, Bahasa Latin.

lawan kdep lawan.

lawang n pintu:

~ sigotaka n : tutup lawang sigotaka, (Way) ...

lawas adj lama: tos ~ teu tepang, sudah lama tdk bersua.

lawas-lawas adv lama-lama; lama-kelamaan: -- si cai téh beuki orot, lama-kelamaan airnya semakin surut.

lawas adj lama; yg silam.

salawasna salawasna ngarasa lapar

lawas, salawasna adv selamanya.

lawé kbil kata pembilang senilai 25: tilu lawé, (3X25=) 75.

salawé kbil dua puluh lima (=25).

layad, ngalayad v (~ ka)1 menjenguk orang sakit. 2 melayat (orang yg sudah meninggal). 3 menyambangi; berkunjung.

layah, ngalayah v berserakan. Þ ngabarak.

layang, ngalayang v melayang.

layar, balayar v berlayar.

layon n .

layung n lembayung.

layung n lembayung.

panglayungan n : idm bumi banjar karang -- Þ bumi.

lebah n pd bagian: ~ dieu paraahli rupi-rupi pisan nerangkeunana, pd bagian ini para ahli bermacam-macam penjelasannya.

lebak n lembah; bagian dr suatu wilayah yg terletak lebih rendah. Bandingkan dng girang.

lebet (hal) (akr abus, asup) v masuk.

lebu n 1 abu gosok. 2 debu.

lélér, ngalélér v menganugerahi (penghargaan): dileler hadiah sastra, dianugerahi hadiah sastra.

lemah n tanah. ~ cai, tanah air.

lemar, ngalemar v menginang; makan sirih.

lemareun n sirih dan bahan kinangan lainnya. Lihat juga seupaheun.

lembing n sj serangga hama padi. Lihat juga bolokotondo, kungkang.

lembur n kampung.

lembur n kampung.

lembur n kampung. ~ kuring. kampungku.

lembut, lelembutan n (ki) ingatan: amang téh hudang gering, can kumpul --, paman baru sembuh dr sakit, pikirannya belum sempurna benar.

lemek v berbicara; bertutur; berkata.

lémpéréng, ngalémpéréng konéng [def]: beuki lila adina beuki -- konéng. [def].

léngkah

léngkah n langkah.

léngkob n lembah: ~ jeung lamping lembah dan lereng (gunung dsb).

lengus adj angkuh.

lep kata antar utk menenggelamkan.

lepat adj salah.

lepit n lalapan yg telah dilipat dlm bungkusan daun (msl dlm daun kacang panjang) shg tinggal dicocol ke sambal.

lésang adj licin.

létah n lidah. idm (abong) ~ teu tulangan bb [harf, (mentang-mentang) lidah tak bertulang] berbicara seenaknya (shg menyakiti hati orang yg mendengarkannya).

léter n liter.

leubeut adj lebat

leueut v minum.

ngaleueut v meminum.

leueuteun n minuman.

leuh

leuh

leuheung masih mending.

leukeun adj 1 tekun; rajin. 2 membutuhkan kesabaran yg lebih karena harus teliti.  leukeunan v tekuni; kerjakan dng terus-menerus walaupun hasilnya sedikit: cuang -- wé, kita kerjakan secara bertahap saja.

leuleus adj lemas.

leuleus adj lemas; lunglai. idm ~ awak bb mudah disuruh.

leumpang v berjalan kaki.

leuleumpangan v berjalan kaki (tanpa tentu arahnya): -- teu puguh tujuan, berjalan kaki tak tentu tujuan.

leungeun n tangan.

leungeun n tangan: ~ kéngkong,

leupeut n lepat; makanan yg terbuat dr beras dan dibungkus dng daun (pisang).

leuweung n hutan.

leuweung n hutan; rimba.

leuweung n hutan; rimba. ~ ganggong, hutan belantara; hutan rimba.

leuwi n lubuk.

leyek, ngaleyek v menginjak.

ngaleyekan v menginjak-injak.

lian adj lain. jalma lian, org lain.

liar, ngaliarkeun v menyebarkan; menjalarkan. idm -- taleus ateul pb [harf, menjalarkan talas gatal] menyebarluaskan kejelekan orang lain.

lila adj lama.

lila-lila adv lama-kelamaan.

limbung, lilimbungan v berkerumun.

limpud

ngalimpudan v

lin [Ing (air)line] n perusahaan transportasi. ngirim lin bisnis kicimpring.

lindeuk adj (jm lalindeuk) jinak.

lindih, ngalindih v merebut tempat orang lain. Þ ngandih (lihat andih).

linggar v (jm lalinggar) mekar (ttg bunga).

lingsir n waktu saat matahari tergelincir.

lir kdep bagai(kan); laksana. idm ~ emas sinangling pb Þ emas.

lir kdep seperti; bagaikan; laksana.

listrik [Bld electrish] n listrik.

liwat

~ langkung (atau liwat saking) adj 1 terlalu. 2 amat sangat: reuwas ~ langkung, amat sangat terkejut.

liwat, ngaliwatan v melewati.

liwung adj bingung.

loba (akr) (hal seueur) adj banyak: duitna ~, uangnya banyak.

loba {hal dr seueur} adj banyak.

loba adj banyak.

lodaya atau maung lodaya [dr Lodaya, nama hutan di Kediri, yg konon merupakan asal dr harimau ini] n macan loreng.

lodong n bambu besar yg digunakan sbg penampung air nira (bentuknya lebih panjang dan lebih besar dr kélé).

logor

lojor adj panjang.

loka n  tempat; situs. ngawangun ~ teknologi membuat situs teknologi.

loka n tempat. Lihat swargaloka.

lokét n dompet.

lolos v lolos.

lomari [Ptg] n lemari.

longok, ngalongok v melongok; melihat. Þ ilik (ngilikan).

longsong adj lega; plong: asa ~ ayeuna mah haté téh, sekarang hati ini sudah lega (plong).

lonyod adj lonjong.

los kata antar utk pergi: los ka leuweung, los ka gunung, pergi ke hutan, pergi ke gunung.

loyob

loyor adj mudah kasmaran; mudah jatuh cinta.

luas, baluas v kaget karena trauma terhadap sesuatu.

ludeung adj berani (sendirian, tanpa teman).

lugay v 1 keluar. teu acan ~, da énjing kénéh, belum keluar karena hari masih pagi. 2 terbuka pembungkusnya (wadahnya dsb).

luh-lah Þ lah.

luhur adj tinggi. ► n (sisi) atas.

luhureun kdep di atas: -- meja, di atas meja.

lukis, ngalukis v melukis.

lulumpatan Þ lumpat.

lulus adj mulus; tanpa aral melintang.

lumayan adj lumayan.

lumpat v lari: ~ sakalumpat-lampét, lari terbirit-birit.

lulumpatan v berlari-lari.

lungguh n 1 kedudukan. 2 salah satu dr lima patokan sifat (sri, lungguh, gedong, lara, pati) pd perhitungan mujur-naas Suku Badui yg akan menaikkan derajat jika dipakai utk berkegiatan.

lungsar, ngalungsar v .